ԼՐԱՀՈՍ

լրահոս

Ծանրորդ Գրիգոր Ղազարյանը դարձավ պատանիների ԱԱ-ի ոսկե մեդալակիր

May 4, 2025, 9:50 am

Նեթանյահուն հետաձգել է Ադրբեջան կատարելիք այցը

May 3, 2025, 10:43 pm

Ադրբեջանի սահմանապահները Կասպից ծովում կրակել են նավի վրա. Իրանի քաղաքացի է զոհվել

May 2, 2025, 11:56 pm

ՀՀ-ում ԵՄ դիտորդական առաքելության անդամներից մեկը մահացել է

May 2, 2025, 11:51 pm

Այս գործընթացը կարող են փոխել ռուս ժողովուրդը և ռուսական պետությունը. Վիտալի Բալասանյանը նամակով դիմել է Պուտինին

May 2, 2025, 12:53 pm

Պայթյուն Երևան քաղաքի Սարյան փողոցում. կան տուժածներ

May 1, 2025, 9:48 pm

Երևանից Եվրամիությանն անդամակցելու հայտ դեռ չենք ստացել, երբ ստանանք, կքննարկենք. Մարտա Կոս

May 1, 2025, 9:43 pm

Եթե Հայաստանը խախտի ԵԱՏՄ պայմանագիրը, կառույցն իրավական գործիքներ ունի. ՌԴ ԱԳՆ ներկայացուցիչ

May 1, 2025, 1:55 pm

Դատավոր Արտուշ Գաբրիելյանը կալանավորվել է

May 1, 2025, 1:46 pm

ԵՄ-ն պետք է ընդունի հայ ժողովրդի մեկնած ձեռքը և կառուցի համագործակցության ամուր կամուրջներ․ ԵԽ պատգամավորներ

April 30, 2025, 10:52 pm

Եվրոպական ժողովրդական կուսակցության կոնգրեսը Հայաստանի վերաբերյալ հրատապ բանաձև է ընդունել

April 30, 2025, 10:47 pm

Թրամփ․ «Դեմ չէի լինի Հռոմի պապ դառնալ»

April 30, 2025, 3:48 pm

Գերարժևորման անկում թե՞ կայունացում՝ ինչ է սպասվում անշարժ գույքի շուկայում 2025թ-ին

April 30, 2025, 1:07 am

Հակակոռուպցիոն կոմիտեն դատավոր Արտուշ Գաբրիելյանին դուրս է հանել դատական նիստերի դահլիճից

April 29, 2025, 3:30 pm

Թբիլիսիում ՆԱՏՕ-ի զորավարժություններին մասնակցում է նաև Հայաստանը

April 28, 2025, 10:22 pm

Մարմնամարզիկ Արթուր Դավթյանը 4-րդ ոսկին նվաճեց աշխարհի գավաթի խաղարկությունում

April 28, 2025, 9:23 pm

Թրամփը կարծում է, որ Ուկրաինան պատրաստ է հրաժարվել Ղրիմից

April 28, 2025, 11:22 am

Մարմնամարզիկ Համլետ Մանուկյանը դարձավ աշխարհի գավաթի խաղարկության բացարձակ հաղթող

April 27, 2025, 10:06 pm

Թրամփը կասկածում է պատերազմը դադարեցնելու Պուտինի պատրաստակամությանը

April 26, 2025, 9:46 pm

Ուկրաինան հերքում է Կուրսկի մարզն ազատագրելու մասին Ռուսաստանի հայտարարությունը

April 26, 2025, 5:50 pm

Թրամփ-Զելենսկի «շատ արդյունավետ» հանդիպում՝ Հռոմում

April 26, 2025, 2:03 pm

Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու Թուրքիայի համառ մերժումը վտանգավոր նախադեպ է ապագայի համար. Եվրախորհրդարանի պատգամավոր Լատինոպուլու

April 25, 2025, 12:13 am

Թրամփը ապրիլքանչորսյան ուղերձում վերադարձավ Մեծ Եղեռն տերմինին

April 24, 2025, 11:03 pm

Մոսկվան իրեն իրավունք է վերապահում միջուկային զենք կիրառել արևմտյան երկրների ագրեսիայի դեպքում. Շոյգու

April 24, 2025, 1:40 pm

Ապրիլի 24-ին՝ ոգեկոչման ազգային օրը, հիշենք բոլոր զոհերին և կենդանի պահենք նրանց հիշատակը. Մակրոնի հայերեն գրառումը

April 24, 2025, 1:02 pm

Եվրոպական երկրների մի խումբ պատգամավորներ քննադատել են Կայա Կալասի առաջիկա այցն Ադրբեջան

April 24, 2025, 10:17 am

Ադրբեջանը կրկին կրակել է Խոզնավարի ուղղությամբ․ վնասվել է բնակելի տուն

April 23, 2025, 11:57 pm

6,2 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ՝ Ստամբուլում

April 23, 2025, 6:38 pm

Չեչնիայի ղեկավարի 17-ամյա որդին դարձել է Անվտանգության խորհրդի քարտուղար

April 23, 2025, 6:33 pm

Ավստրալացի պատգամավորների հայտարարությունները՝ նվիրված Հայոց ցեղասպանության հիշատակի օրվան

April 23, 2025, 6:27 pm

Գերարժևորման անկում թե՞ կայունացում՝ ինչ է սպասվում անշարժ գույքի շուկայում 2025թ-ին

April 30, 2025, 1:07 am

2091

Հայաստանում, հատկապես Երևանում, անշարժ գույքի գների շարունակական աճը վերջին տարիներին դարձել է թեժ քննարկման թեմա։ Սակայն արդյո՞ք այդ աճը հիմնավորված է տնտեսագիտական օրենքներով, թե շուկան կանգնած է գների գերարժևորման (overvaluation) վտանգի առաջ։

Ի՞նչն է հուշում հնարավոր գերարժևորման մասին

1․ Առաջարկի և պահանջարկի անհամապատասխանություն
Վիճակագրությունը փաստում է, որ Երևանում անշարժ գույքի գները 2020 թվականից աճել են միջինում 50–60%-ով՝ որոշ թաղամասերում գերազանցելով այդ շեմը։ Բայց արդյո՞ք բնակչության եկամուտները աճել են նույն տեմպերով։ Ցավոք՝ ոչ։ Այս անհամապատասխանությունը հենց այն հիմնավորումն է, որով մասնագետները խոսում են «գերարժևորում» եզրույթի մասին։

2․ Վարձակալության եկամտաբերության նվազում
Երևանի որոշ թաղամասերում վաճառքի գները բարձրանում են ավելի արագ, քան վարձակալության եկամուտները։ Սա հանգեցնում է ներդրումների եկամտաբերության անկման՝ ինչը նույնպես գերարժևորման նշան է։ Երբ գույքը գնում են՝ ոչ թե շահույթ ստանալու ակնկալիքով, այլ պարզապես գումար տեղավորելու նպատակով, դա նախազգուշացնող ազդանշան է։

3․ Ոչ բանկային կապիտալի գերակշռող հոսքեր
Երբ անշարժ գույքի գները բարձրանում են ոչ թե հիփոթեքային հասանելիության, այլ «բութ» կապիտալի մուտքի հաշվին՝ դա կարող է հանգեցնել գների արհեստական բարձրացման։ Շուկայի կայունության համար անհրաժեշտ է ռացիոնալ և մաքսիմալ թափանցիկ պահանջարկ։

4․ Կառուցապատման աճ՝ առանց երաշխավորված սպառման
Երևանում միաժամանակ կառուցվում են հարյուրավոր նորակառույցներ՝ տասնյակ հազարավոր նոր բնակարաններով։ Եթե սպառողական պահանջարկը դադարի աճել, իսկ կառուցապատման ծավալները պահպանվեն, ապա գների անկումը կարող է դառնալ ոչ միայն հնարավոր, այլև անխուսափելի։

Որտե՞ղ կա դեռ ողջամիտ գնային համադրություն

Հայաստանի շուկան ամբողջությամբ համահարթ չէ։ Մարզերում և մայրաքաղաքի որոշ ոչ կենտրոնական հատվածներում դեռ հնարավոր է գտնել տնտեսապես հիմնավորված գներով անշարժ գույք։ Բացի այդ, եթե համեմատենք Երևանի գները Կենտրոնական կամ Արևելյան Եվրոպայի մայրաքաղաքների հետ, ապա դրանք դեռևս անտրամաբանական «փուչիկ» չեն։ Սակայն երբ համեմատում ենք ՀՀ բնակչության միջին եկամուտների հետ՝ գների գերարժևորման կասկածները ավելի են խորանում։

Հայկական յուրահատկություններ՝ էմոցիոնալ շուկա

Հայաստանի անշարժ գույքի շուկան ունի մի առանձնահատկություն, որը հաճախ անտեսվում է զուտ թվային վերլուծության մեջ՝ հուզական գործոնը։

Շատ գնորդներ՝ հատկապես սփյուռքահայերը, անշարժ գույք են ձեռք բերում ոչ այնքան եկամտաբերության նպատակով, որքան՝ «Հայրենիքում տուն ունենալու» գաղափարից ելնելով։ Նրանց որոշումների հիմքում կարող է լինել էմոցիոնալ, ազգային ինքնագիտակցություն կամ անվտանգության զգացողություն։

Այս երևույթը ձևավորում է յուրահատուկ շուկա, որտեղ պահանջարկը երբեմն գերազանցում է տեղական բնակչության իրատեսական գնողունակությունը։ Նկատի ունենանք նաև, որ աշխարհում ապրող մոտ 10 միլիոն հայերից Հայաստանում ընդամենը մոտ 3 միլիոնն է բնակվում և տրամաբանական է, որ սփյուռքահայության զգալի մասը հաճախ ներդրումները հայրենիքում դիտարկում է որպես կապի և պատկանելության ձև։

Եզրակացություն

2025 թվականին Հայաստանի անշարժ գույքի շուկան գտնվում է բարդ խաչմերուկում, որտեղ տնտեսագիտական ազդակները խաչվում են հուզական ու ազգային մտածողության հետ։ Թեև առկա են գերարժևորման ակնհայտ նշաններ՝ հատկապես Երևանում, սակայն շուկան ամբողջությամբ չի կարող գնահատվել միայն թվերով և տնտեսագիտական օրինաչափություններով։

Երևանի ոչ կենրոնական հատվածներում և հանրապետության մյուս մարզերում դեռ հնարավոր են հիմնավորված գնով գործարքներ, իսկ սփյուռքի ներդրումային հետաքրքրությունը պահպանում է պահանջարկը։ Ուստի՝ գների կտրուկ անկում այս պահին կանխատեսելը վաղ է, սակայն չափազանցված գնային աճի սպասումները ևս պետք է վերանայել՝ ռացիոնալ վերլուծությամբ և իրատեսական մոտեցմամբ։


Հեղինակ՝ Վահե Ավետիսյան
Անշարժ գույքի շուկայի մասնագետ, սերտիֆիկացված գնահատող
himа.am լրահոսի համար

Նյութի աղբյուր. hima.am

Մեկնաբանություններ

Մեկնաբանությունները դիտելու և ավելացնելու համար մուտք գործեք համակարգ

Hima.am -ը անվճար հայտարաությունների հարթակ է Հայաստանում, հեշտ արագ գրանցում և հրապարակում։

Գրանցվել Հիմա