ԼՐԱՀՈՍ

լրահոս

ԱՄՆ-ն ավերել է Իրանի միջուկային ծրագիրը. Պենտագոնի ղեկավար

June 22, 2025, 11:31 pm

Սամվել Կարապետյանը 2 ամսով կալանավորվել է

June 19, 2025, 12:14 am

ՆԳՆ-ն հայտնում է մի խումբ անձանց բերման ենթարկելու մասին. ԶԼՄ-ների տեղեկություններով՝ նրանց մեջ է Սամվել Կարապետյանը

June 17, 2025, 9:46 pm

Իսրայելում չեն բացառում Իրանի գերագույն առաջնորդին «չեզոքացնելու» սցենարը

June 16, 2025, 11:23 pm

Նեթանյահուն հայտարարել է, որ Իսրայելը սպանել է ԻՀՊԿ հետախուզության պետին և նրա տեղակալին

June 15, 2025, 10:25 pm

Իրանը խնդրել է Կիպրոսին միջնորդել

June 15, 2025, 10:15 pm

Կալանավորվել է Շենգավիթ վարչական շրջանի նախկին ղեկավար Ռազմիկ Մկրտչյանը

June 15, 2025, 12:28 am

ԱՄՆ-ն ռազմական ռեսուրսներ, այդ թվում՝ ռազմանավեր է տեղակայում Մերձավոր Արևելքում

June 13, 2025, 9:20 pm

Իրանի միջուկային ծրագրի դեմ գործողությունը մշակվել է 2024 թվականին

June 13, 2025, 9:10 pm

Ձերբակալվել է ԱԺ նախկին նախագահ Հովիկ Աբրահամյանը

June 13, 2025, 1:14 pm

Իսրայելի հարձակման պատճառով Երևանից չեղարկվել են մի շարք չվերթներ

June 13, 2025, 11:00 am

Իսրայելական հարձակման ժամանակ Իրանի խոշորագույն միջուկային օբյեկտում պայթյուններ են հնչել

June 13, 2025, 10:52 am

Իրանը գործի է դրել ավիացիան և ԱԹՍ-ները, նախատեսվում է բալիստիկ հրթիռների արձակում

June 13, 2025, 10:28 am

Իսրայելը հարվածներ է հասցրել Իրանին, սպանվել է ԻՀՊԿ գլխավոր հրամանատարը

June 13, 2025, 10:22 am

Իրանը լայնածավալ զորավարժություններ է սկսել

June 12, 2025, 4:58 pm

Փաշինյանն արհեստական բանականության գործարանի կառուցումը Հայաստանի համար ամենակարևոր տեխնոլոգիական ներդրումն է համարում

June 12, 2025, 2:38 pm

CBS News. «Իսրայելն ամբողջությամբ պատրաստ է Իրանի դեմ պատերազմին»

June 12, 2025, 2:31 pm

Ադրբեջանցիների կողմից երկու անչափահասներին առևանգելու տեղեկատվությունը չի համապատասխանում իրականությանը. ԱԱԾ

June 7, 2025, 4:49 pm

Բավականին լավ արտահանում ունենք դեպի ԵՄ երկրներ. էկոնոմիկայի նախարար

June 5, 2025, 11:31 pm

Շատ հիասթափված եմ Իլոն Մասկից. Թրամփ

June 5, 2025, 11:26 pm

Թրամփը տեղեկացված չի եղել ռուսական օդանավակայանների վրա Կիևի հարձակումների մասին․ Սպիտակ տուն

June 3, 2025, 11:37 pm

Աննալենա Բերբոկն ընտրվել է ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի 80-րդ նստաշրջանի նախագահ

June 2, 2025, 11:34 pm

Սյունիքի հայերն ամեն օր բախվում են ադրբեջանական ագրեսիային. Անն-Լորանս Պետել

June 2, 2025, 12:14 am

ՊՍԺ-ն ջախջախեց Ինտերին՝ պատմության մեջ առաջին անգամ դառնալով ՉԼ-ի գավաթակիր

June 1, 2025, 12:58 am

Արթուր Դավթյանը՝ մարմնամարզության Եվրոպայի եռակի չեմպիոն

May 31, 2025, 10:53 pm

Մարմնամարզիկ Համլետ Մանուկյանը Եվրոպայի առաջնության չեմպիոն է. Խաչատրյանը դարձավ արծաթե մեդալակիր

May 31, 2025, 10:20 am

ԴԱՎԻԹ ՍԱՆԱՍԱՐՅԱՆԸ ԼԻԱԿԱՏՐ ԱՐԴԱՐԱՑՎԵՑ․ Միքայել Հայրապետյան

May 29, 2025, 10:09 pm

Դատախազը դատարան է հանձնել Սերժ Սարգսյանի կողմից շուրջ 3 միլիոն ԱՄՆ դոլար առերևույթ կաշառք ստանալու վերաբերյալ վարույթի նյութերը

May 29, 2025, 9:49 pm

«Պուտինը կրակի հետ է խաղում». Թրամփ

May 27, 2025, 10:43 pm

Բրատիսլավան Երևանին առաջարկում է համագործակցել զենքի արտադրման ոլորտում

May 26, 2025, 11:56 pm

Ծուղակ, որից ելքեր չկան. Ռուսաստան-Թուրքիա լարվածությունը և Հայաստանը. Acnis.am

February 29, 2020, 9:04 pm

3717

Ռուսաստանի և Թուրքիայի հարաբերությունները գնալով լարվում են, և արդեն տարածում է գտնում այն գնահատականը, որ նրանց միջև նախապատերազմական իրավիճակ է հասունանում։ Թե որքանով է այդ գնահատականն իրատեսական, առայժմ դժվար է ասել, սակայն բանականությունը, այդուամենայնիվ, հրաժարվում է ընդունել մեծ պատերազմի հավանականությունը` հաշի առնելով, որ Ռուսաստանը միջուկային երկիր է, իսկ Թուրքիան` դեռևս ՆԱՏՕ-ի անդամ, և նման առճակատումը գլոբալ հետևանքներ կարող է ունենալ:

Բայց անկախ նման հոռետեսական դիպաշարի՝ այդ երկրների հարաբերությունների խիստ լարումը, որը փաստ է, չի կարող ազդեցություն չունենալ մեր տարածաշրջանի վրա։ Չմոռանանք, որ Հարավային Կովկասը, ըստ էության, այդ երկու երկրների ազդեցության միասնական գոտի է. Ադրբեջանը Թուրքիայի ռազմավարական դաշնակիցն է, Հայաստանը՝ Ռուսաստանի: Չպետք է հաշվից դուրս թողնել նաև այն հանգամանքը, որ Վրաստանը ոչ բարեկամական հարաբերություններ ունի Ռուսաստանի հետ, իսկ Թուրքիայի ազդեցությունը այնտեղ բավական մեծ է։

Ստեղծված իրավիճակը թույլ է տալիս զուգահեռներ անցկացնել 2016 թվականի հետ, երբ Ռուսաստանի ու Թուրքիայի հարաբերությունները նույնպես լարված էին, և այդ հենքի վրա ապրիլին տեղի ունեցավ հայ-ադրբեջանական Քառօրյա պատերազմը։

Այս պահին Սիրիայում արդեն երկու երկրների ուղիղ բախման դեպքեր են արձանագրվել, իսկ նրանց «պրոքսիների» ազդեցության տակ եղած խմբավորումների միջև բախումներն արդեն սովորական երևույթ են։ Դեպքերը սկսել են արագ թափով զարգանալ եւ, ինչպես ասացինք, կանխատեսումներ անելն անշնորհակալ գործ է, ուրեմն փորձենք այս ամենը դիտարկել Հայաստանի տեսանկյունից: Իսկ մինչ այդ, մի փոքր պատմական էքսկուրս կատարենք։

Մինչև հիմա եղած ռուս-թուրքական պատերազմները, որոնց թիվը հասնում է 12-ի, ունեն որոշակի օրինաչափություններ, և բացառված չէ, որ այժմ ևս դրանք կրկնվեն, եթե դեպքերն ընթանան ամենավատ դիպաշարով։ Գրեթե բոլոր պատերազմների ժամանակ թե´ ռուսները, թե´ թուրքերը փորձել են միմյանց թիկունքից հարվածել։ Թուրքերն օգտագործում էին Ռուսաստանի թյուրքալեզու ժողովուրդներին և, առհասարակ, մուսուլմաններին, որոնք Ռուսաստանի թիկունքում ապստամբություններ էին բարձրացնում։ Դա արդյունավետորեն խաղարկվեց հատկապես 19-րդ դարի կովկասյան պատերազմների ժամանակ, անգամ ռուս-չեչենական վերջին պատերազմում, երբ Թուրքիան անթաքույց աջակցում էր չեչեններին։ Նույնն անում էին ռուսները՝ աջակցելով օսմանյան Թուրքիայի քրիստոնյաներին և նրանց հրահրելով տեղի կառավարության դեմ։ Ասված խոսք կա՝ պատերազմի ժամանակ միջոցների մեջ խտրականություն չեն դնում։

Կարևորը է նաև երկու ազգերի, այսպես ասած, «սակրալ» պահը՝ թուրքերի պատմական հայրենիքը՝ Ալթայը, Ռուսաստանի տարածքում է, իսկ ռուսների հոգևոր հայրենիքը` Կոստանդնուպոլսում: Բայց սա արդեն զգայական տիրույթի գործոն է, ինչը ևս որոշակի հոգեբանական ազդեցություն ունի։

Անդրադառնանք մեր իրականությանը՝ արդյո՞ք ռուս-թուրքական ենթադրյալ պատերազմը կամ թեկուզ հարաբերությունների գերլարումը կարող են շրջանցել Հայաստանը, թե, այնուամենայնիվ, ոչ։ Ինչպես հուշում է պատմական փորձը ու նաև այսօրվա աշխարհաքաղաքական խճանկարը, մեծ է հավանականությունը, որ մեզ նույնպես կարող են ներքաշել այդ հակամարտության մեջ։ Պատահական չէ, որ ռուս-թուրքական հարաբերությունների լարման խորապատկերին օրերս Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին փոխհրաձգություն արձանագրվեց։

Սիրայում ստեղծված խրթին իրավիճակը Թուրքիային, Ռուսաստանին, Իրանին և մյուս դերակատարներին անլուծելի խնդրի առջև է կանգնեցրել։ Դա, ամենայն հավանականությամբ, ծուղակ է, որից ելքեր չկան։ Ըստ երևույթին, Մեծ Մերձավոր արևելքը վերածվել է բազմաթիվ սառեցված ու թեժ հակամարտությունների մի ամբողջական կծիկի, որոնք ամուր փոխկապակցված են և միմյանց վրա շղթայական ազդեցություն ունենալու մեծ ներուժ ունեն։

Acnis.am խմբագրական

Նյութի աղբյուր. acnis.am

Մեկնաբանություններ

Մեկնաբանությունները դիտելու և ավելացնելու համար մուտք գործեք համակարգ

Hima.am -ը անվճար հայտարաությունների հարթակ է Հայաստանում, հեշտ արագ գրանցում և հրապարակում։

Գրանցվել Հիմա